Pixelrace of pure kwaliteit? Fotografen over Nokia PureView

Eén van de grote verrassingen van het Mobile World Congress van vorige week is de Nokia 808 Pureview. En dan hebben we het vooral over de camera, met die belachelijke beeldsensor van 41 megapixels. Ter vergelijking: de beste cameratelefoon van dit moment, de Nokia N8, heeft een 12 megapixelsensor. Maar zoals grootvader altijd zei: "Megapixels zeggen niets over de fotokwaliteit". We pakten de telefoon en vroegen dus aan professionele fotografen of Nokia hier een verkooptrucje met ons zit uit te halen.

"Mijn eerste reactie was: die zijn niet goed geworden!" John Voermans van VVB foto en reviewer van camera's voor BesteProduct steekt zijn verontwaardiging niet onder stoelen of banken. Ook fotograaf Marc Pluim sprong geen gat in de lucht. "Je hebt meer nodig voor goede beeldkwaliteit". Elja Trum, beheerder van fotografiewebsite Photofacts.nl had bij het lezen van het nieuws de mening al klaar: "Dit kan nooit wat zijn. Zoveel pixels op zo'n kleine sensor achter zulk matig glas", was de eerste reactie.

PureView Pro van Nokia
Maar naarmate de fotografen dieper in de techniek van de Nokia 808 PureView duiken, worden de reacties wat genuanceerder. De Nokia 808 neemt standaard foto's in de 'PureView Pro' modus. Dat levert foto's van een 'bescheiden' 8, 5 of 3 megapixel resolutie op. Daarbij wordt de beeldinformatie van zo'n 7 pixels samengevoegd in één superpixel. Hierdoor behoort ruis tot verleden tijd. Zo luidt althans de lezing van Nokia. "Absoluut een innovatie", luidt het oordeel van Elja Trum. Hij is deze techniek nog niet bij andere camera-fabrikanten tegengekomen. "Misschien dat ze er mee bezig zijn in laboratoria, maar ik ken in ieder geval geen camera die zoiets toepast." Dat niet alleen, volgens hem klopt de theorie die Nokia ons voorschotelt en zou deze manier inderdaad ruis moeten verminderen.

Elja Trum: Misschien dat ze er mee bezig zijn in laboratoria, maar ik ken in ieder geval geen camera die zoiets toepast.

Ook volgens John Voermans zou de claim van Nokia best eens waar kunnen zijn. "Elke camerafabrikant laat zijn eigen rekenmethode op de pixels los om achteraf beter beeld te creëeren. Dat doet Nokia hiermee ook, het klinkt aannemelijk."

Alleen Marc Pluim is sceptisch over de berekening die Nokia loslaat op de beelden. "Waarom zou je een superpixel willen maken? Als je een 41 megapixel sensor instelt op 5 of 3 megapixels, krijg je gewoon versimpeld beeld", meent Pluim. "Het klinkt als een verkoopargument". Pluim ziet wel andere voordelen: "Zoveel pixels is handig bij inzoomen: in feite 'crop' je het totaal beschikbare beeld naar een kleiner plaatje, maar die hebben dan nog voldoende pixels om er een kwalitatieve afdruk van te maken."

Testfoto's Nokia 808 Pureview
Op de stand kregen we de kans om wat voorbeeldfoto's te schieten met de Nokia 808 Pureview in de volledige resolutie. Met de duidelijke kanttekening dat de omstandigheden, met raar licht en een vleugje bewegingsonscherpte, verre van ideaal waren, worden de fotografen hier niet enthousiast van. Marc Pluim wijst op blokken in beeld, het teken dat er compressie wordt toegepast. "Je kunt ook geen 38 megapixels op een sensor van een smartphonecamera stoppen", meent hij. Hij krijgt bijval van John Voermans, die ook niet warm wordt van de eerste proeffoto's. "Je ziet vooral bovenin bij de middelste foto wat roze ruis, dat betekent niet veel goeds."

**Klik voor foto's van volledig formaat. Let op: grote bestanden. Ongeveer 15MB per stuk!***

Sensorgrootte vergeleken met iPhone 4S
De sensorgrootte is bepalend voor de beeldkwaliteit bij wisselende lichtomstandigheden. Hoe groter de sensor, hoe meer ruimte de pixels krijgen, hoe beter ze de lichtomstandigheden weten te vatten. Op de stand van Nokia liep de ontwikkelaar van de camera met een doosje in zijn binnenzak met daarin de sensoren. De kleinste, afkomstig uit 'een andere Nokia met 3 megapixelcamera' heeft het formaat van een teennagel. Die van de 808 Pureview meer het formaat van een middelvingernagel.

Website All About Symbian heeft in een grafiek duidelijk gemaakt wat dit formaat sensor betekent voor de ruimte die de pixels krijgen. Een virtuele pixel van de Nokia 808 PureView camera in 8 megapixel-modus is vele malen groter dan die van de iPhone 4S in dezelfde resolutie. Conclusie: deze sensor is groot. En dat wil je, aldus Elja Trum, die in de specificaties is gedoken. "Deze sensor heeft zelfs hetzelfde formaat als in een pas gelanceerde Nikon 1 systeemcamera. Groter dan enkele compactcamera's hebben".

Schematische vergelijking van ruimte die pixels op de sensor krijgen. (Afbeelding: All About Symbian)

Compressie Nokia 808 PureView
Dus de dslr de deur uit? Deze vraag wordt door de drie fotografen weggelachen. Natuurlijk niet. Trum: "De fotokwaliteit heeft ook te maken met de kwaliteit van het glas, of plastic, waar de sensor achter zit." Pluim valt hem bij. "Zo'n klein lensje, al is het Carl Zeiss, haalt het niet bij dat van grotere camera's. Daarbij lijkt het alsof Nokia flink wat compressie toepast op de genomen foto's. Volgens mijn berekeningen zou een foto met deze resolutie zo'n 120MB per stuk moeten zijn. Foto's van deze Nokia zijn slechts 15MB." 

En compressie, het omzetten naar een kleiner bestand, is ongewenst voor de échte fotograaf. "Als de camera zelf dingen gaat berekenen", zegt Pluim, "Doet hij dingen waar je geen van op hebt en gebeuren er dingen die je niet wilt."

Goed, de vergelijking met een digitale spiegelreflex gaat niet op. Dat hoeft ook niet voor een telefoon. Feit is wel dat de 41 megapixels van de Nokia 808 PureView niet alleen maar marketingpraat en megapixelrace zijn. Volgens de kenners is dit wel degelijk een interessante ontwikkeling. Eentje die zeer waarschijnlijk mooie plaatjes op gaat leveren. Dat gaan we zien zodra het toestel in het tweede kwartaal van 2012 in de winkels ligt.

Meer weten over de Nokia 808 Pureview? Lees en bekijk onze uitgebreide preview, met video.