Digitale radio, Dab en internetradio: de zin en onzin

Door: redactie-besteproductnl | 31 juli 2009 15:49
BesteProduct legt in een interview met een expert het nut uit van digitale radio, met informatie over DAB, internetradio, FM en RDS.
Hoe zit het met DAB, internetradio, FM en RDS?
Vergelijk radio'sOp zoek naar een nieuwe radio die digitale radio kan ontvangen? Bekijk onze ranglijsten voor een overzicht van draagbare radio's en minisets die internetradio kunnen ontvangen.

Er wordt al jaren gezegd dat digitale radio de toekomst heeft. Maar wat is het eigenlijk?

Onder digitale radio verstaan we radio via DAB, radio over de kabel of internetradio. DAB staat voor Digital Audio Broadcasting en is feitelijk de opvolger van de klassieke analoge radio via de FM en AM. Net als bij AM en FM, wordt DAB via een zendstation uitgezonden. Wil je dit kunnen beluisteren, dan heb je daar een DAB-ontvanger voor nodig. Op dit moment wordt in Nederland en in de ons omringende landen uitgezonden volgens de DAB+ standaard. DAB+ is de nieuwste versie van DAB en niet compatible met de eerder geïntroduceerde DAB techniek. Oude DAB ontvangers zijn dus nutteloos geworden en kunnen de Wecycle bak in.

Heb je digitale TV via de kabel dan kun je met dezelfde ontvanger doorgaans ook verschillende radiokanalen ontvangen. Deze worden digitaal doorgegeven maar worden niet per definitie ook digitaal aan de kabelexploitant geleverd. Ook dit valt onder digitale radio.

Internetradio werkt weer heel anders. Bij internetradio wordt de uitzending via internet verzonden. Ook wel streaming genoemd. Op het internet zijn duizenden internetradiostations te vinden van over de hele wereld. Alle landelijke stations (zoals3FM , Radio 538 en Q Music zijn tegenwoordig ook op het internet te vinden en te beluisteren. Enkele omroepen bieden naast hun gewone programma tevens speciale themakanalen aan. Behalve de reguliere omroepen zijn er ook veel kleine (soms zeer lokale) stations en stations die door hobbyisten worden gerund, te vinden. Internetradio kun je beluisteren via de browser in je computer, maar ook via verschillende apps op je tablet of smartphone of streaming media spelers.

Wat is het voordeel van digitale radio?

Voor digitale radio geldt net als bij digitale TV dat er twee essentiële voordelen zijn.

1. De kwaliteit is in potentie veel beter. Voor analoge verbindingen geldt dat zij vrij gevoelig zijn voor storingen. Iedere afwijking in het signaal zal je direct horen als ruis. Door het gebruik van slimme correctietechnieken zullen storingen bij digitale radio minder snel hoorbaar worden. De geluidskwaliteit van DAB is in potentie een stuk beter dan die van analoge radio, stelt Robin Schrama van Radio.nl. "Ruis komt niet voor. Je hebt ontvangst of niet."

2. Er kan digitale informatie met DAB worden doorgezonden. Bij RDS, het Radio Data System dat bij een analoog FM-radiosignaal wordt meegezonden, wordt aangegeven naar welk station je luistert, welk programma er wordt uitgezonden en kunnen bijvoorbeeld reclameboodschappen of verkeersinformatie worden getoond. Bij DAB kan dat ook, maar dan nog veel uitgebreider. In de praktijk wordt daar echter nog nauwelijks gebruik van gemaakt. De toepassingen gaan nog niet veel verder dan nu met RDS wordt gedaan.

Radio via de kabel

De kwaliteit van radio via de kabel is erg goed. Kabelexploitanten bieden naast de bekende landelijke stations vaak ook verschillende eigen themakanalen met muziek in verschillende genres zonder reclame en diskjockeys.

Internetradio

De kwaliteit van internetradio kan verschillen van ronduit belabberd tot heel goed. De audiokwaliteit is verder niet afhankelijk van de ontvangstkwaliteit. Als je internet hebt, kun je luisteren en valt het internet weg dat is de audio ook weg. Door de vrije cultuur van het internet is het aanbod aan stations heel divers. Ook de inhoudelijke kwaliteit van sommige kleine stations is soms ook niet geweldig maar dat is tegelijkertijd de charme van internetradio. Iedereen kan en mag daar radio maken.

Klinkt goed, maar kleven er ook nadelen aan DAB?

DAB+ heeft als voordeel dat meerdere stations via dezelfde etherfrequentie kunnen worden verzonden. Dat heet multiplexen. Als er meer stations binnen één multiplex worden aangeboden, is er dus minder ruimte voor een hoge audiokwaliteit per station. Bij de introductie van DAB hadden muziekliefhebbers daar veel kritiek op. Zij vonden de audiokwaliteit in veel gevallen minder dan van ouderwetse analoge FM. Bij DAB+ is die kritiek een stuk minder. Vooral voor radio in de auto is DAB+ heel aantrekkelijk. De landelijke dekking is inmiddels goed alhoewel er hier en daar nog steeds wat gaten in de DAB+ dekking zijn. DAB+ gebruikt een moderne AAC+ codec die zeer effectief gebruik maakt van de beschikbare bandbreedte, waardoor de audio heel goed klinkt ondanks de lage hoeveelheid data die overgestuurd moet worden.

En hoe zit dat bij internetradio?

Voor internetradio heb je een internetverbinding nodig en daardoor is internetradio in de basis minder geschikt voor mobiel gebruik. Bezitters van een mobiel abonnement met een onbeperkte datalimiet zal dat uiteraard een zorg zijn en de kosten voor mobiel internet zijn ook zodanig dat je tegenwoordig heel goed mobiel audio kunt streamen. Internetradio op je smartphone is heel normaal en er zijn tegenwoordig ook verschillende autoradio’s met streaming. Bedenk echter altijd goed of streaming met jouw mobiele abonnement je niet trakteert op extreme kosten. Internetradio thuis is uiteraard geen enkel probleem en werkt doorgaans moeiteloos, ook via WiFi.

Zijn er eigenlijk ook andere digitale manieren om naar digitale radio te luisteren?

Er zijn nog twee andere digitale manieren om naar digitale radio te luisteren:

Satellietradio

In Noord-Amerika is mobiele satellietradio beschikbaar. Dit is een betaalservice, waarbij je meer dan honderd kanalen krijgt met verschillende muziekgenres - reclamevrij -, sport en entertainment. De bekende presentator Howard Stern is bijvoorbeeld dagelijks via satellietradio te beluisteren. Satellietradio is ook uitstekend in de auto te beluisteren. Voor Nederland zijn de kosten voor de exploitatie van satellietradio veel te hoog. Zelfs exploitatie op Europees niveau leidt waarschijnlijk tot problemen, omdat in bijna ieder land een andere taal wordt gesproken.

Hybrid Digital Radio (HD Radio) en FMeXtra.

Beide systemen maken gebruik van de huidige FM-band - bij HD Radio ook die van AM - en zenden digitale signalen naast de analoge signalen uit. HD Radio wordt momenteel in rap tempo in de VS ingevoerd, terwijl de analoge uitzendingen op FM gewoon blijven doorgaan. FMeXtra is enige tijd in Nederland getest. Radio 538 zond Juize FM en Radio 10 Gold digitaal mee, terwijl Sky Radio de omroepen Kink FM en TMF Radio meezond. Al deze initiatieven lijken in Nederland en/of Europa echter toch geen toekomst te hebben.

DAB+ of internetradio: wat heeft eigenlijk de toekomst?

Op deze vraag kun je eigenlijk geen antwoord geven omdat de functie en benadering van beide opties heel anders is. FM en DAB+ hebben een lokale (regionale en landelijke) doelgroep en dekking. Het bereik van het zenderpark is daarop ook ingericht om alleen lokaal of landelijk het programma te kunnen ontvangen. Bij internetradio is feitelijk de hele wereld de doelgroep ondanks dat er natuurlijk internetradiostations zijn die zich op een lokale doelgroep richten. FM en DAB+ hebben daarentegen naast de puur entertainment functie ook een informatieve functie. Een aantal stations heeft vanuit de overheid de wettelijke opdracht en verplichting meegekregen het publiek tijdens noodsituaties en rampen te informeren. Die functie is gelukkig zelden nodig, maar desondanks heel belangrijk en zal ook in de toekomst nodig zijn. Het internet is daar niet op ingericht en feitelijk ook niet betrouwbaar genoeg voor om die taak zomaar over te nemen. Je kunt er daarom van uitgaan dat beide systemen naast elkaar blijven bestaan.

Op dit moment is de ‘ouderwetste’ FM nog steeds heel populair, maar er is een stevige campagne voor de promotie van DAB+. Er zijn nog geen grootse plannen gepresenteerd om de oude FM-frequenties op te heffen. Op termijn gaat dat waarschijnlijk wel een keer gebeuren. Steeds meer landelijke en regionale zenders zijn nu ook via DAB+ te ontvangen. Stations die voorheen niet in heel Nederland beschikbaar waren, zijn dat nu via DAB+ wel.

Ten opzichte van internetradio heeft DAB+ natuurlijk als voordeel dat het gratis is. Voor internetradio heb je een internetverbinding nodig, maar die heeft eigenlijk iedereen toch al. Ondanks de mogelijkheden van streaming op je telefoon en in de auto lijkt DAB+ daarom de logische optie voor het mobiel luisteren naar de radio. Alleen de toekomst kan uitwijzen of dat ook zo blijft.

Bronnen en interessante links

Vergelijk radio'sOp zoek naar een nieuwe radio die digitale radio kan ontvangen? Bekijk onze ranglijsten voor een overzicht van draagbare radio's en minisets die internetradio kunnen ontvangen.
.